Σήμερα, 23 Σεπτεμβρίου, όπως πιθανόν αρκετοί γνωρίζουν, συμβαίνει η φθινοπωρινή ισημερία. Τι σημαίνει αυτό;
Η φθινοπωρινή ισημερία δεν είναι παρά μια αστρονομική φάση, κατά την οποία ο Ήλιος φαίνεται να περνά από τον Ουράνιο Ισημερινό, τη νοητή προέκταση του ισημερινού της Γης στην ουράνια σφαίρα. Την ημέρα αυτή ο Ήλιος ανατέλλει και δύει ακριβώς επάνω στην Ανατολή και τη Δύση αντίστοιχα. Η μέρα και η νύχτα έχουν σχεδόν ίση διάρκεια, 12 ώρες.
Συνηθίζεται να θεωρείται ως αστρονομική έναρξη του φθινοπώρου (για το βόρειο ημισφαίριο), ενώ η διάρκεια της μέρας που μειώνεται ήδη από το θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου), ελαττώνεται με το μέγιστο ρυθμό και γίνεται μικρότερη πλέον από τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό θα γίνεται μέχρι το χειμερινό Ηλιοστάσιο (22 Δεκεμβρίου), οπότε έχουμε τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου.
Τα αντίστροφα ισχύουν στο Νότιο ημισφαίριο της Γης, όπου η σημερινή ισημερία είναι εαρινή και σηματοδοτεί τον ερχομό της άνοιξης για τους κατοίκους του, καθώς η διάρκεια της ημέρας μεγαλώνει με τον μέγιστο ρυθμό, βαδίζοντας προς το καλοκαίρι.
Όλοι οι αρχαίοι λαοί που είχαν καλλιεργήσει την επιστήμη της αστρονομίας είχαν παρατηρήσει το φαινόμενο αυτό και το συνέδεσαν άρρηκτα με θρησκευτικές τελετές καθώς και με τον προγραμματισμό των γεωργικών εργασιών. Στη σύγχρονη εποχή βέβαια, έχει μεν σημαντική αστρονομική σημασία, αλλά μάλλον μικρή για την καθημερινότητα του ανθρώπου.
Καλό μας φθινόπωρο λοιπόν!
Στη συνημμένη φωτογραφία απεικονίζονται τα διαδοχικά ύψη του Ήλιου το μεσημέρι, στην πορεία ενός έτους. Το χαρακτηριστικό σχήμα «8» λέγεται ηλιακό ανάλημμα.
Για τον Αστρονομικό Παρατηρησιακό Όμιλο Λάρισας (A-Polaris), Απόστολος Κεχαγιάς